Na matou mauaina 4 oloa avanoa mo oe
E i ai ni faʻafitauli e moe ai, pe maua ai se lelava ma isi ituaiga o le popolevalevale i le ao? Atonu o loʻo e sailia se tali i le fesili "Aisea e le mafai ai ona ou moe?". Afai o lenei foliga mai o se aso i lou olaga ona avanoa lea o oe ua maua i le moe.
O le Insomnia o se ituaiga o gasegase o le moe. Tagata mamaʻi mafatia mai lenei tulaga faigata ona momoe, nofo moe, poʻo mea uma e lua. Tele o tagata mafatia e le lagona le faʻafouina pe a ala mai foi.
E i ai le numera o mea taua na o mai i le taʻaloga pe aisea e le moe ai ma le le mautonu le mautonu tupu. Soifua maloloina polofesa faʻasino atu i le atuatuvale, faʻanoanoa, isi maʻi maʻi, tiga ma isi faʻaletonu o le autu tausalaina. O le lelava ma le lelava ua na o se amataga. Mo i latou e i ai le le lava moe moe, tagata gasegase ono faitio e uiga i le le lelei faiʻai, faitioga faaletino ma suiga i lagona. E ui lava o nei mea e le taufaamataʻu i le ola, o faʻalavelave e tele ma e ono aʻafia ai le olaga ma le lelei o le olaga o le tagata.
Afai o loʻo e mafatia i faʻafitauli o le moe, faʻamolemole aua le lagona le tuʻulafoaʻi. O le masani a lenei mataupu o le soifua maloloina i le tele o atunuu.
O le le lava le aʻafia e afaina ai tagata o soʻo se tausaga, ituaiga, ma itupa, ae e fai lava si taatele i aliʻi nai lo fafine.
O le mea moni, i le Iunaite Setete lava ia, latalata i le 30 i le 40 pasene o tagata matutua ua faʻailoa mai ua latou lagona faʻailoga o lenei moe faʻamaʻi. Ma i le suʻesuʻega lava e tasi na faia e le Nofoaga Autu mo Suʻesuʻega o Faafitauli i le moe, 10 i le 15 pasene o tagata matutua na faailoa mai o loʻo i ai ni latou le lava moe. E tusa ma le 42 miliona tagata Amelika e maua i le le lava o le po.
E mafai e se tagata ona puapuagatia mai ia ituaiga e lua o le le mautonu:
O le le mautonu masani e masani ona tulaga lua i se tulaga tulaga muamua e pei o le faʻanoanoaga poʻo le taumafaina o nisi fualaʻau vailaʻau. O le le mautonu matuitui e masani lava o le muamua le mautonu, o le le mautonu lea e le o fesoʻotaʻi ma tulaga o le soifua maloloina poʻo ni faʻafitauli.
O faʻailoga iloga o le le moe o le le mafai lea ona moe, moe pea, poʻo le tuʻufaʻatasia o faʻafitauli e lua. O nisi tagata e ono ala i luga i le po ma le mafai ona toe momoe pe ala i luga i le vaveao. Isi faʻailoga aofia ai:
O le le mafai ona moe o se mea leaga tele e maua, e foliga mai e leai se manino mafuaʻaga mo oe e ala ai ma a o itula uma e te mafaufauina pe o le a le lelava oe o le a i ai i le galuega i le aso e sosoʻo ai. O le mafuaʻaga le mautonu o loʻo e togiina ma feliuliuaʻi e mafai ona na o le tasi le mea pe ono avea ma eseese o itu.
Malamalama pe o le a le mafuaʻaga insomnia o le a fesoasoani ia te oe e moe vave ai ma saili se tali i lenei faʻafitauli i taimi uma. O lona uiga foi o se sili atu le lelei o le po moe mo lau moe paʻaga oe ono tulia i insomnia e oe!
Na e faʻalogo ea i se tasi o fai mai o lau mea le moe ai o loʻo i totonu uma o lou ulu? Ia atonu e moni. O mafuaʻaga ole mafaufau ose mea taua tele lea ile mataala pea o tagata. Tele o taimi e leʻo iloa ai e tagata ona tape ma tuʻu le mafaufau i mea o le aso e fai pe a o i le fale.
O popolega e mafai ona avea ma sili mafua ai insomnia mafuaʻaga. Mafaufau e uiga i le mea na tupu i le galuega ma le mea o le a tupu i le isi aso e mafai ona taofia ai oe i le po atoa. E faʻapena foi le popole e uiga i le totogiina o pili, faʻamalieina o tupe ma isi ituaiga mea e te feagai ai i lea aso ma lea aso.
O faʻalavelave ma faʻalavelave mea e tutupu e mafai foi ona avea ma mafuaʻaga le mautinoa. Ole faʻamamafaina o mea e le mafai ona e suia, e mautinoa e te ala ai i le po atoa. E masani ona tuʻufaʻatasia le mafatiaga ma le popole ma a iai uma mea ia i luga o lau ipu e faigata ona moe i le po.
E ui lava o le tele o le le mautonu e mafua mai i mafuaʻaga o le mafaufau e i ai taimi pe a fai o mea taua e tupu. O suiga o le kanesa e mafai ona avea ma mafuaʻaga le masani ai, aemaise i fafine. Fafine mafai ona maua insomnia i taimi o maʻito, maʻimāsina, ma menopause. O le premenstrual syndrome e mafai foi ona taʻitaʻia ai fafine i le le lava o le moe.
O le matua e aumaia ai le tele o suiga faʻaletino ma o se tasi o ia mea o le le moe. Melatonin o le homone e faʻatonutonu le moe. O le matua e te maua le laititi o lenei homone e nana i totonu o le tino. I le taimi e te aulia ai le 60 tausaga o lau melatonin tulaga o le a faʻaititia tele ma oe ono maua oe lava le mafai ona moe tele.
O faʻafitauli manava ma faʻamaʻi e mafai foi ona e ala ai. Ole le mafai ona moe pe a e maua i le maʻi sela poʻo allergy e masani ma malamalama i ai a o e feagai ma le faʻamafanafana tusa lava pe o le a lou lelava ono e. Siaki pe o se tasi o nei mea mafuaʻaga atonu o lau le moe mafuaʻaga ona vaʻai lea poʻo le a le mea e mafai ona e faia e uiga i ai.
O le le mautonu o se mea faigata ae mafai ona taofiofia le moe. Faʻailoga o le le mautonu aofia ai: le lava o le moe, faʻalavelaveina moe, itaita gofie ma faʻaititia mafaufau mafaufau ma manino. Mafuaʻaga o le le mautonu i tagata matutua eseese. E ui e le o mafuaʻaga uma o le le moe a tagata matutua e mo na o tagata matutua, ae o le mafuaʻaga o le le maua o se moe i tamaiti e i ai le le tutusa. O le eseesega i le va o tagata matutua ma tamaititi mafuaʻaga o le moe moe o le eseesega ma tikeri o mafuaʻaga.
O le a fesiligia e se fomaʻi poʻo se tagata poto faapitoa i le moe e uiga i lau talaʻaga faʻafomaʻi ma lau moe.
E manaʻomia foʻi se suʻega i le tino e suʻe ai ni tulaga talafeagai. I le isi itu e ono maua ai foʻi se suʻega mo faʻafitauli tau le mafaufau ma le faʻaaogaina o fualaʻau ma le 'ava malosi.
Ina ia maua faʻamaonia i le le mautonu o ou moe faʻafitauli sa tatau ona tumau mo le sili atu ma le 1 masina. Latou tatau foi ona i ai se le lelei aʻafiaga i lou manuia. E tatau ona latou faʻatupuina le faʻanoanoa poʻo le faʻalavelaveina o ou lagona poʻo le faʻafiafiaga.
Atonu e fai atu le fomaʻi poʻo se tagata poto ia te oe e teu se tusi moe e malamalama lelei ai i lau moe.
O isi suʻega e manaʻomia e pei ole polysomnograph. Ole suʻega lea e tupu ile taimi o lau moe e faʻamaumau ai lau moe. E ono mafai ona faia le tusi faʻavae. O loʻo galue i totonu o se tamaʻi meafale lima e faʻaigoa ole lima e taʻua o le actigraph e fua ai au gaioiga ma ala e moe ai.
Togafitiga insomnia lelei o le a faʻalagolago tele i lona mafuaʻaga. O isi taimi o le a le alu le moe o ia, ae maise lava pe a afua mai i ni faʻalavelave le tumau e pei o le jet lag. O isi taimi, oe ono manaʻomia le faia o suiga olaga e pei o le faia o faʻamau taliga poʻo le atiaʻe o se moe-faʻauo moe taimi masani e faʻatoʻilaloina ai le moe.
O loʻo avanoa avanoa mo togafitiga ole insomnia, ma faʻataʻitaʻiga e mafai ona filifilia e aofia ai le mafaufau lelei i amioga, faʻaogaina o vailaʻau ua faʻamaonia e le FDA ma isi togafitiga faʻanatura e pei ole suiga ile ituaiga olaga.
Tasi le lauiloa faʻasolosolo masani togafitiga togafitiga e ala i le faʻaaogaina o le mafaufau faʻapitoa amioga togafitiga poʻo le CBT. Lenei ua manatu o se le faʻafomaʻi auala i le foʻiaina o le moe le atoatoa. O lenei togafitiga filifiliga e faʻavae i luga o le talitonuga o le masani ai le mautonu e masani ona tupu faʻatasi ma le tele o mea. I lenei togafiti togafitiga, o le a fesiligia le onosaʻi e uiga i le moe faʻaletonu ma o lenei ua lauiloa o le falemaʻi faʻatalanoaga. Ma ia lelei ona togafitia le faʻaletonu, o le tele o auala o le a mafaufauina pei o le moe faʻatapulaʻa, faʻaosofia le faʻamalosiina ma le moe lelei tumama. O nei auala uma e tatau ona faʻatumuina e le malologa talafeagai.
E tele vailaʻau mo le moe e masani ona faʻaoga ma faʻasaua e le tele o gasegase e leʻo moe, ma ole tele o nei fualaʻau o loʻo taʻua o vailaʻau e maua i luga ole laiga. Ae leʻo uma nei vailaʻau fesoasoani mo insomniacs. E tusa ai ma le fonotaga a le NIH i le 2005 e uiga i le puleaina o le le lava o le mafaufau, na o le benzodiazepine receptor agonists e manatu e lelei ma saogalemu mai le le mautonu. O le fonotaga foi na auiliiliina mai i luga o le mea moni e faapea o isi moe vailaau e lagolagoina e le lava faamaoniga pe a oo i le aoga ma le saogalemu.
Toatele tagata e ofo i le ituaiga o masani moe fofo faaaogaina ae o fofo uma o loʻo taʻua i lalo e umi se talafaasolopito o le aoga ae saogalemu foi.
Tele o tagata e i ai le faʻafitauli ua momoe. O lenei faʻamaʻi moe e aʻafia ai le tusa ma le 3.5 miliona Amerika i tausaga taʻitasi. Nei o ni nai olaga fesoasoani e mafai ona faʻaleleia atili ai lau moe masani: